Professor Cleveringa in het zonnetje gezet

APPINGEDAM - In Appingedam is vrijdag de zeer bekende professor R.P. Cleveringa herdacht. Dat gebeurde op een drietal manieren, waaronder de onthulling een beeld op het Cleveringaplein. Dat stond er al sinds vorig jaar maar was nog niet officieel onthuld. 

Vrijdag werd dat alsnog gedaan door prof. mr. C.J.J.M. Stolker uit Leiden. Stolker was tot voor kort rector-magnificus van de Universiteit Leiden. Het beeld is gemaakt door Elise d’Hont.

‘s Avonds werdin de Nicolaïkerk een lezing over R.P. Cleveringa gegeven door prof. dr. C.J.M. Schuyt. Schuyt is de schrijver van de veelgeprezen biografie van Cleveringa. Dit werk verscheen in 2019 onder de titel Recht, onrecht en de vlam der gerechtigheid.

De onthulling en de lezing waren vorig jaar al gepland, maar vanwege de coronamaatregelen moesten beide worden afgelast. Nu kon het doorgaan op de dag dat er nieuwe maatregelen werden aangekondigd, die een dag later ingingen.

In de Nicolaïkerk is een expositie gewijd aan R.P. Cleveringa. Deze expositie is ingericht door het Museum Stad Appingedam. Er zijn voorwerpen te zien zijn die aan R.P. Cleveringa hebben toebehoord, en die aan het Museum Stad Appingedam geschonken zijn door de familie Cleveringa. Bovendien is daar ook een ander beeld van Cleveringa te zien, dat geleend is van het Rudolph Pabus Cleveringa Lyceum. 

Geboren Damster

Rudolph Pabus Cleveringa (1894-1980) werd geboren in Appingedam. Zijn vader werkte er bij de rechtbank. De familie Cleveringa woonde al geruime tijd in Appingedam, waar verscheidene Cleveringa’s belangrijke functies vervulden, onder andere ook als huisarts.

R.P. Cleveringa studeerde rechten tin Leiden, waar hij in 1926 benoemd werd tot hoogleraar in de rechtsgeleerdheid.

Toen in het najaar van 1940 door de bezettende macht alle Joodse medewerkers van de Leidse universiteit werden geschorst, sprak Cleveringa op 26 november 1940 aldaar zijn beroemd geworden rede uit. Daarin verzette hij zich in krachtige bewoordingen tegen de anti-Joodse maatregelen. Deze lezing van R.P. Cleveringa werd uitgeroepen tot de belangrijkste lezing van de twintigste eeuw.

Illegaal werk

Cleveringa werd in de oorlog tweemaal gearresteerd en zat geruime tijd vast. In 1944 werd Cleveringa in het geheim benaderd door de regering in Londen. Men vroeg hem zitting te nemen in het College van Vertrouwensmannen. Dit was illegaal werk, maar Cleveringa stemde direct toe. Na de oorlog pleitte Cleveringa als een van de weinigen voor de teruggave van geroofd Joods bezit. 

Cleveringa ontving vele onderscheidingen, onder meer de Amerikaanse Medal of Freedom.

De familie Cleveringa heeft de band met Appingedam altijd gekoesterd. Daarom werd het Museum Stad Appingedam uitgekozen voor de schenking van voorwerpen van R.P. Cleveringa. De Universiteit Leiden organiseert jaarlijks een Cleveringadag. Bij de Leidse universiteit is de naam Cleveringa bij iedereen bekend.