Belangrijke 17e eeuwse Groninger kom aangekocht voor Fraeylemaborg

SLOCHTEREN - De Gerrit van Houten Stichting, eigenaar van de Fraeylemaborg in Slochteren, heeft met steun van de Vereniging Rembrandt een unieke zilveren Groninger kom kunnen verwerven. 

Het betreft de vroegst bekende, gedeeltelijk vuur vergulde zilveren kom, vervaardigd door Doe Freese in 1610. Het pronkstuk is gegraveerd met vier alliantiewapens van Groninger families en de naam Fouwel Rengers Dochter Ten Post A(nn)o 1610. 

Historisch document

De kom, die werd aangeboden door de zilverspecialist Jacob J. Roosjen, is een historisch document voor de Fraeylemaborg in Slochteren. In de 17e eeuw woonden in deze borg leden van de familie Rengers, een invloedrijk en welgesteld geslacht in stad en ommeland.

De financiële bijdrage van de Vereniging Rembrandt maakt het mogelijk om dit Groninger erfgoed blijvend aan het publiek te kunnen tonen in de sfeervolle setting van de Fraeylemaborg. 

Pronkstuk

De zilveren kom van Fouwel Rengers ten Post is in velerlei opzicht een pronkstuk. Niet alleen is de kom verreweg de oudste in zijn soort, maar ook zijn rijke, deels vergulde uitvoering met heraldisch vertoon is uitzonderlijk. Maar liefst acht wapenkwartieren van de eigenares zijn afgebeeld. Van de persoon Fouwel Rengers is niet veel bekend, maar haar familie is in de provincie Groningen en daarbuiten eeuwenlang toonaangevend geweest. 

Borgheer

De bekendste vertegenwoordiger in de 17e eeuw was Fouwels vader, de kroniekschrijver Johan Rengers ten Post. Ook de borgheer van Fraeylema, Osebrant Jan Rengers van Slochteren, was invloedrijk. In1672 werd hij in een geruchtmakend proces door de Stad Groningen beschuldigd van verraad, tijdens het beleg door Bommen Berend. Mede door tussenkomst van prins Willem III werd hij in 1678 gerehabiliteerd. Zo is de kom zowel in uitvoering als achtergrond en historische context een bijzonder stuk voor de Ommelander geschiedenis. 

Fouwel Rengers, de jongste dochter van Johan Rengers ten Post en Bauwe Jensema, is geboren rond 1585, tijdens de ballingschap van haar ouders in Oost-Friesland. Haar jeugd voltrok zich buiten het zicht van de overgeleverde archiefbronnen. De kom is voor zover bekend haar eerste levensteken. Wat de aanleiding was voor het maken van deze prachtige kom is niet zeker. Mogelijk kreeg ze deze cadeau toen ze meerderjarig en mondig werd. 

Kinderloos

Fouwel Rengers trouwde in 1628 met Johan van Welvelde van De Klencke te Oosterhesselen. Op dat moment dat zij deze iets oudere weduwnaar huwde, moet zij al rond de veertig zijn geweest en het huwelijk bleef kinderloos. Meer is over Fouwel niet bekend en zelfs haar overlijden is niet gedocumenteerd. 

Om de kom te kunnen tonen aan het publiek wordt er een speciale vitrine gemaakt. Zodra deze klaar is wordt de kom opgesteld in de borg.